Σε σχέση με τις εισαγωγικές εξετάσεις για το μεταπτυχιακό “Πολιτική Θεωρία” του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, παρατίθενται παρακάτω εξεταστέα ύλη και σχετική βιβλιογραφία.
Εξέταση στο μάθημα «Νεότερη και σύγχρονη πολιτική θεωρία»
Η συγκεκριμένη θεματική καλύπτει τις μεγάλες στιγμές της πολιτικής σκέψης όπως διαμορφώθηκε από την ύστερη Αναγέννηση ως την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης και μέχρι σήμερα. Στο πλαίσιο της θεματικής ανήκουν, καταρχάς, οι θεωρίες για την κυριαρχία, το φυσικό δίκαιο και το κοινωνικό συμβόλαιο. Η μακροϊστορική εξέλιξη στην οποία εντάσσονται όλες αυτές οι θεωρητικές στιγμές αφορά την ανάδυση του νεότερου φιλελευθερισμού και τη μετάβαση από την αριστοκρατική εποχή στους «δημοκρατικούς καιρούς». Στο παραπάνω πλαίσιο, οι υποψήφιες/οι είναι σκόπιμο να είναι εξοικειωμένοι με τα βασικά επιχειρήματα των κλασικών θεωρητικών της περιόδου (Μακιαβέλι, Χομπς, Σπινόζα, Λοκ, Μοντεσκιέ, Ρουσσώ, Καντ, Χέγκελ).
Κατά δεύτερο λόγο, ιδιαίτερο βάρος οφείλει να δοθεί στους στοχαστές εκείνους που επιχείρησαν να συλλάβουν τον χαρακτήρα της ίδιας της εξουσίας και του πολιτικού και να διευρύνουν τους ορίζοντες της πολιτικής σκέψης ανταποκρινόμενοι στις προκλήσεις που θέτει το πέρασμα από την πρώιμη στην ύστερη νεοτερικότητα. Αξονική θέση κατέχουν οι συζητήσεις και διαμάχες γύρω από τις ποικίλες θεμελιώσεις της νεότερης δημοκρατίας και την έννοια του ολοκληρωτισμού, οι διαφορετικές συλλήψεις της ελευθερίας, των δικαιωμάτων και της ισότητας καθώς και η μεταξύ τους σχέση.
Τέλος, σημασία θα πρέπει να αποδοθεί στους τρόπους με τους οποίους η σύγχρονη πολιτική θεωρία και φιλοσοφία αποτιμούν τις διαδικασίες διαμόρφωσης και κατασκευής της πολιτικής ταυτότητας (αναφορικά με τις διαστάσεις του έθνους, της φυλής, της τάξης, του φύλου, κ.λπ.), ενώ σημαντικό κομμάτι της θεματικής καλύπτουν οι θεωρίες της ιδεολογίας και του πολιτικού λόγου. Οι υποψήφιες/οι θα πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με τα βασικά επιχειρήματα των σημαντικότερων στοχαστών της περιόδου (μεταξύ των οποίων οι Μαρξ, Τοκβίλ, Μιλ, Γκράμσι, Σμιττ, Μπερλίν, Χάμπερμας, Φουκώ, Ρώουλς, Λακλάου & Μουφ, Ζίζεκ).
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
Anderson, Perry, Ο δυτικός μαρξισμός, Αθήνα, Κέδρος, 2005.
Bobbio, Norberto, Αριστερά και δεξιά, Αθήνα, Πόλις, 1996.
Coleman, Janet, Ιστορία της πολιτικής σκέψης ΙΙ. Από τον Μεσαίωνα μέχρι την Αναγέννηση, Αθήνα, Κριτική, 2006 (το κεφάλαιο για τον Μακιαβέλι).
Haddock, Bruce, Ιστορία της πολιτικής σκέψης από το 1789 ως σήμερα, Αθήνα, Πατάκης, 2009.
Hall, Stuart & Gieben, Bram, Η διαμόρφωση της νεωτερικότητας, Αθήνα, Σαββάλας, 2003.
Howarth, David, Η έννοια του λόγου, Αθήνα, Πολύτροπον, 2008.
Rοsanvallon, Pierre Η κοινωνία των ίσων, (μετ: Αλ. Κιουπκιολής), εκδόσεις Πόλις, 2014.
Kymlicka, Will, Η πολιτική φιλοσοφία της εποχής μας, Αθήνα, Πόλις, 2005.
Lukes, Steven, Εξουσία: μια ριζοσπαστική θεώρηση, Αθήνα, Σαββάλας, 2007.
Mouffe, Chantal, Επί του πολιτικού, Αθήνα, Εκκρεμές, 2010.
Swift, Adam, Πολιτική Φιλοσοφία. Εισαγωγικός οδηγός για φοιτητές και πολιτικούς, (μετ: Γιώργος Λαμπράκος), εκδόσεις ΟΚΤΩ, 2015.
Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα, Θεωρίες της πολιτικής και του κράτους: Hobbes, Locke, Rousseau,Kant, Hegel (μτφρ.-εισαγ.-επιμέλεια:Αγγελίδης, Μανόλης & Γκιούρας, Θανάσης), Αθήνα, Σαββάλας, 2005.
Κιτρομηλίδης, Πασχάλης, Πολιτικοί στοχαστές των νεοτέρων χρόνων, Αθήνα, Πορεία, 2007.