Διδάσκοντες:
Faculty Instructor:
ECTS:
Κωδικός Μαθήματος:
Code:
Κύκλος / Επίπεδο:
Cycle / Level:
Υποχρεωτικό / Επιλογής:
Compulsory / Optional:
Περίοδος Διδασκαλίας:
Teaching Period:
Περιεχόμενο Μαθήματος:
Course Content:
Το μάθημα επικεντρώνεται σε σημαντικές στιγμές της πολιτικής σκέψης που αποκρυσταλλώθηκαν κυρίως στη συζήτηση φιλελευθερισμού και κοινοτισμού και δευτερευόντως σε άλλες εκδοχές της σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας όπως ο πολιτειακός ρεπουμπλικανισμός και ουμανισμός. Oι εξισωτικές θεωρίες της δικαιοσύνης, ο ελευθερισμός/ «νεοφιλελευθερισμός» και οι θεωρίες της ιδιότητας του πολίτη καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των παραδόσεων. Η λογική που προεξάρχει στην οργάνωση του μαθήματος είναι θεματική, προσανατολισμένη σε επιμέρους «κεφάλαια» αυτών των διαλόγων όπως αυτοί εντάσσονται σε συγκεκριμένους ιστορικοπολιτικούς κύκλους. Οι άξονες του μαθήματος περιλαμβάνουν το ζήτημα του ατομισμού και της κοινωνικά εδραιωμένης ατομικότητας, τις φιλοσοφικές διαμάχες αναφορικά με την επίτευξη της δίκαιης ή της αγαθής και ενάρετης κοινωνίας, τις ανταγωνιστικές θεωρήσεις για την ελευθερία και τα ατομικά/ συλλογικά δικαιώματα, τις αντιλήψεις για την κρίση της πολιτικής συνείδησης και την απάθεια στις κοινωνίες του προηγμένου φιλελεύθερου καπιταλισμού. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται επίσης στη θεωρητική προσέγγιση της προβληματικής για την πολυπολιτισμικότητα κυρίως σε σχέση με το θέμα της πολιτικής ταυτότητας αλλά και της εμφάνισης νέων μορφών κοινωνικής απόταξης και αποκλεισμού.
1o Μάθημα: Εισαγωγή στο πεδίο της σύγχρονης πολιτικής θεωρίας και φιλοσοφίας.
Η τομή της θεωρίας της δικαιοσύνης του John Rawls (1971)- ζητήματα
ιστορικού-πολιτικού πλαισίου και διαφορές αγγλοσαξωνικής και ευρωπαϊκής (ηπειρωτικής) παράδοσης στο χώρο της πολιτικής σκέψης.
2ο Μάθημα: το επιχείρημα του Rawls- οι δυο αρχές δικαιοσύνης- ο πολιτικός φιλελευθερισμός
3ο Μάθημα: Η διαμόρφωση του «εξισωτικού φιλελευθερισμού». Rawls και Dworkin.
4ο Μάθημα: Ο ελευθερισμός (Libertarianism) και η θεωρία του ελάχιστου κράτους.
Ζητήματα ιστορικο-πολιτικού πλαισίου και σχέσεις με τη κλασική
φιλελεύθερη παράδοση των John Locke και Adam Smith.
5ο Μάθημα: Η κριτική του κοινοτισμού στη φιλελεύθερη ατομοκρατία (Michael Sandel). Νεοαριστοτελισμός και ρεπουμπλικανισμός. Βασικά επιχειρήματα.
6o Μάθημα: Το ορθό και το αγαθό. Έννοιες και προβλήματα.
7ο Μάθημα: Η παρέμβαση των Michael Walzer και Charles Taylor. Ο κοινοτισμός ως «διόρθωση» και «εσωτερική κριτική» του φιλελευθερισμού.
8o Μάθημα: Η προβληματική της ‘ιδιότητας του πολίτη’ και της πολυπολιτισμικότητας. Εισαγωγή στο πεδίο.
9o Μάθημα: Mοντέλα και τύποι πολυπολιτισμικότητας.
10ο Μάθημα: Διαδικαστική και διαβουλευτική δημοκρατία. Μεταξύ Rawls και Habermas.
11ο Μάθημα: Παρεμβάσεις της φεμινιστικής πολιτικής θεωρίας. Φιλελεύθερος και ριζοσπαστικός δημοκρατικός φεμινισμός.
12ο Μάθημα: Συναίνεση και Σύγκρουση. Ριζοσπαστικές κριτικές στις θεωρίες ορθολογικής συναίνεσης και στον ηθικό οικουμενισμό.
13ο Μάθημα: Σύνοψη και συζήτηση των κύριων επιχειρημάτων.
Μαθησιακά Αποτελέσματα:
Learning Outcomes:
Οι φοιτητές/ τριες θα έχουν εξοικειωθεί με βασικές έννοιες της σύγχρονης πολιτικής θεωρίας Θα είναι σε θέση να αναγνωρίζουν κεντρικά επιχειρήματα και να διακρίνουν σχολές σκέψης θα έχουν μια πρώτη εποπτεία των θεμελιωδών συζητήσεων γύρω από δικαιώματα, ελευθερίες, πολιτικούς θεσμούς και ζητήματα δικαιοσύνης
Βιβλιογραφία:
Bibliography:
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
- Heywood, Andrew, Πολιτική θεωρία. Μια εισαγωγή, Επίκεντρο, 2019 (ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΥΔΟΞΟΥ 86194663)
- Andrew Shorten, Σύγχρονη πολιτική θεωρία, Αθήνα, εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΕ, 2017 (KΩΔΙΚΟΣ ΕΥΔΟΞΟΣ: 68379748)
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
- Michael Sandel, Δικαιοσύνη, Αθήνα, Πόλις.
- Renaut, Alain, Τι είναι ένας ελεύθερος λαός; Φιλελευθερισμός ή ρεπουμπλικανισμός, Πόλις.
- Kymlicka, Will, Η πολιτική φιλοσοφία της εποχής μας, Αθήνα, Πόλις, 2004
- Sandel, Michael, Ο φιλελευθερισμός και τα όρια της δικαιοσύνης, Αθήνα, Πόλις, 2004
- Hampsher, Ian, A history of modern political thought, Blackwell, 1992.
- Walzer, Michael, Τhe communitarian critic of Liberalism, Political Theory, vol. 18 (1)
- Χατζής, Αριστείδης, «Η αναβίωση της ρεπουμπλικανικής θεωρίας δικαίου: μια κριτική προσέγγιση», Επιστήμη και Κοινωνία, Άνοιξη 2000, τ.4, 79-116
- Plant, R. Modern Political Thought, Oxford, Blackwell, 1991.
- Barry, Norman, An introduction to modern political theories, London, Macmillan, 1995.
- Raz, J. The morality of freedom, Oxford, Clarendon Press, 1986.
- G. den Hartogh, The Good life as a Public Good, Dordnecht, Kluwer, 2000.
- Rawls, John, Θεωρία δικαιοσύνης, Αθήνα, Πόλις.
- Rawls, John, Πολιτικός Φιλελευθερισμός, Μεταιχμιο.