Σε σχέση με τις εισαγωγικές εξετάσεις για τα μεταπτυχιακά του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών για το ακαδημαϊκό έτος 2018-19, παρατίθενται παρακάτω για κάθε πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών ξεχωριστά, οδηγίες, εξεταστέα ύλη και σχετική βιβλιογραφία

 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

Εξέταση στο μάθημα «Πολιτική θεωρία και φιλοσοφία»

Η συγκεκριμένη θεματική καλύπτει τις μεγάλες στιγμές της πολιτικής σκέψης όπως διαμορφώθηκε από την ύστερη Αναγέννηση ως την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης και μέχρι σήμερα. Στο πλαίσιο της θεματικής ανήκουν, καταρχάς, οι θεωρίες για την κυριαρχία, το φυσικό δίκαιο και το κοινωνικό συμβόλαιο. Η μακροϊστορική εξέλιξη στην οποία εντάσσονται όλες αυτές οι θεωρητικές στιγμές αφορά την ανάδυση του νεότερου φιλελευθερισμού και τη μετάβαση από την αριστοκρατική εποχή στους «δημοκρατικούς καιρούς». Στο παραπάνω πλαίσιο, οι υποψήφιες/οι είναι σκόπιμο να είναι εξοικειωμένοι με τα βασικά επιχειρήματα των κλασικών θεωρητικών της περιόδου (Μακιαβέλι, Χομπς, Σπινόζα, Λοκ, Μοντεσκιέ, Ρουσσώ, Καντ, Χέγκελ).

Κατά δεύτερο λόγο, ιδιαίτερο βάρος οφείλει να δοθεί στους στοχαστές εκείνους που επιχείρησαν να συλλάβουν τον χαρακτήρα της ίδιας της εξουσίας και του πολιτικού και να διευρύνουν τους ορίζοντες της πολιτικής σκέψης ανταποκρινόμενοι στις προκλήσεις που θέτει το πέρασμα από την πρώιμη στην ύστερη νεοτερικότητα. Αξονική θέση κατέχουν οι συζητήσεις και διαμάχες γύρω από τις ποικίλες θεμελιώσεις της νεότερης δημοκρατίας και την έννοια του ολοκληρωτισμού, οι διαφορετικές συλλήψεις της ελευθερίας, των δικαιωμάτων και της ισότητας καθώς και η μεταξύ τους σχέση.

Τέλος, σημασία θα πρέπει να αποδοθεί στους τρόπους με τους οποίους η σύγχρονη πολιτική θεωρία και φιλοσοφία αποτιμούν τις διαδικασίες διαμόρφωσης και κατασκευής της πολιτικής ταυτότητας (αναφορικά με τις διαστάσεις του έθνους, της φυλής, της τάξης, του φύλου, κ.λπ.), ενώ σημαντικό κομμάτι της θεματικής καλύπτουν οι θεωρίες της ιδεολογίας και του πολιτικού λόγου.  Οι υποψήφιες/οι θα πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με τα βασικά επιχειρήματα των σημαντικότερων στοχαστών της περιόδου (μεταξύ των οποίων οι Μαρξ, Τοκβίλ, Μιλ, Γκράμσι, Σμιττ, Μπερλίν, Χάμπερμας, Φουκώ, Ρώουλς, Λακλάου & Μουφ, Ζίζεκ).

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

• Anderson, Perry, Ο δυτικός μαρξισμός, Αθήνα, Κέδρος, 2005.
• Bobbio, Norberto, Αριστερά και δεξιά, Αθήνα, Πόλις, 1996.
• Coleman, Janet, Ιστορία της πολιτικής σκέψης ΙΙ. Από τον Μεσαίωνα μέχρι την Αναγέννηση, Αθήνα, Κριτική, 2006 (το κεφάλαιο για τον Μακιαβέλι).
• Haddock, Bruce, Ιστορία της πολιτικής σκέψης από το 1789 ως σήμερα, Αθήνα, Πατάκης, 2009.
• Hall, Stuart & Gieben, Bram, Η διαμόρφωση της νεωτερικότητας, Αθήνα, Σαββάλας, 2003.
• Howarth, David, Η έννοια του λόγου, Αθήνα, Πολύτροπον, 2008.
• Rοsanvallon, Pierre Η κοινωνία των ίσων, (μετ: Αλ. Κιουπκιολής), εκδόσεις Πόλις, 2014.
• Kymlicka, Will, Η πολιτική φιλοσοφία της εποχής μας, Αθήνα, Πόλις, 2005.
• Lukes, Steven, Εξουσία: μια ριζοσπαστική θεώρηση, Αθήνα, Σαββάλας, 2007.
• Mouffe, Chantal, Επί του πολιτικού, Αθήνα, Εκκρεμές, 2010.
• Swift, Adam, Πολιτική Φιλοσοφία. Εισαγωγικός οδηγός για φοιτητές και πολιτικούς, (μετ:  Γιώργος Λαμπράκος), εκδόσεις ΟΚΤΩ, 2015.
• Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα, Θεωρίες της πολιτικής και του κράτους: Hobbes, Locke, Rousseau,Kant, Hegel (μτφρ.-εισαγ.-επιμέλεια:Αγγελίδης, Μανόλης & Γκιούρας, Θανάσης), Αθήνα, Σαββάλας, 2005.
• Κιτρομηλίδης, Πασχάλης, Πολιτικοί στοχαστές των νεοτέρων χρόνων, Αθήνα, Πορεία, 2007.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Εξέταση στο μάθημα,  «Συγκριτική Πολιτική και Μεθοδολογία»
 

Ειδικότερη αναφορά γίνεται στο Ελληνικό Πολιτικό Σύστημα, στις Πολιτικές δυνάμεις και τους εκλογικούς ανταγωνισμούς στην Ελλάδα, και στο Διοικητικό Σύστημα συγκρότησης του Ελληνικού Κράτους ιδίως την περίοδο μετά το 1974

Η εξεταστέα ύλη του μαθήματος αφορά την συγκρότηση των πολιτικών δυνάμεων, τις οργανωτικές, πολιτικές και ιδεολογικές αρχές, τα πρόσωπα που τις συγκροτούν, τις κοινωνικές αναφορές καθώς και τις θέσεις των δυνάμεων σε θέματα και προβλήματα της κάθε περιόδου. Προσοχή πρέπει να δοθεί στα μεταβαλλόμενα, κατά την ίδια περίοδο, στοιχεία του ελληνικού διοικητικού και πολιτικού συστήματος. Οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, τα πολιτικά κόμματα και οι πολιτικές διαιρέσεις, οι πολιτικές συμμαχίες, οι θεσμοί και η λειτουργία τους, οι παραταξιακές και κομματικές ιδεολογίες, κλπ. αποτελούν μέρος της προς εξέταση ύλης.

Επίσης, αναφέρεται στους εκλογικούς ανταγωνισμούς – κυρίως σε επίπεδο Ευρωπαϊκών, Βουλευτικών ή Περιφερειακών εκλογών. Ειδικότερα θέματα προσοχής είναι: η εκλογική δύναμη κάθε κόμματος ή συνδυασμού, τα κυριότερα θέματα κάθε εκλογικής αναμέτρησης, η συγκριτική παρατήρηση και ανάλυση της εξέλιξης της εκλογικής δύναμης των κομμάτων και των συνδυασμών, ο ρόλος των προσώπων στη διαχρονική εξέλιξη.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

• Close, David, Η Ελλάδα 1945 – 2004. Πολιτική, κοινωνία, οικονομία, Αθήνα, Θύραθεν, 2006.
• Meynaud, Jean, Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα, Α΄ και Β΄ Τόμος, Αθήνα, Σαββάλας, 2002.
• Βούλγαρης, Γιάννης, Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης. Σταθερή δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική ιστορία, Αθήνα, Θεμέλιο, 2001.
• Βούλγαρης, Γιάννης, Η Ελλάδα από τη μεταπολίτευση στην παγκοσμιοποίηση, Αθήνα, Πόλις, 2008.
• Βερναρδάκης, Χριστόφορος, Γεωργαντάς, Ηλίας, Γράβαρης, Διονύσης & Κοτρόγιαννος, Δημήτρης (επιμέλεια) Τριάντα χρόνια δημοκρατία: Το πολιτικό σύστημα της τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, 2 τόμοι, Αθήνα, Κριτική, 2004.
• Νικολακόπουλος, Ηλίας, Η καχεκτική δημοκρατία. Κόμματα και εκλογές, 1946-1967, Αθήνα, Πατάκης, 2001.
• Σωτηρέλης. Γ, (συντονισμός της ερευνητικής ομάδας – επιμέλεια του συλλογικού τόμου), Από την Νομαρχιακή στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, Εκδ. ΙΤΑ/Παπαζήσης, 2010.
• Χλέπας, Ν.-Κ., Ο Δήμαρχος, Παπαζήσης, Αθήνα 2005.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

Το πεδίο αυτό περιλαμβάνει τόσο την ελληνική όσο και την ευρωπαϊκή ή και την παγκόσμια ιστορία. Ο στόχος της εξέτασης, πέρα από την διαπίστωση βασικών  γνώσεων ή επαρκούς γενικής παιδείας, αποσκοπεί στο να διαπιστώσει δυνατότητες κριτικής προσέγγισης των υπό εξέταση ζητημάτων.

Με βάση τα παραπάνω η ύλη των εξετάσεων δεν μπορεί να είναι αυστηρά προσδιορισμένη. Οι όσο το δυνατό περισσότερες γνώσεις –περισσότερες αναγνώσεις- δίνουν πλεονεκτήματα στους υποψήφιους.

Η βιβλιογραφία που ακολουθεί είναι απλά ενδεικτική και αποσκοπεί στο να προσανατολίσει τους υποψήφιους πάνω στο είδος των αναγνώσεων που επιδιώκονται.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Δερτιλής Γιώργος (2013), Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920, Αθήνα, Εστία
• Calvoccoressi Peter (2013), Διεθνής Πολιτική 1945-2000, τ. 2, Αθήνα, Τουρίκης
• Kennedy Paul (1990), Η άνοδος και η πτώση των μεγάλων δυνάμεων, Οικονομική μεταβολή και στρατιωτική σύγκρουση από το 1500 ως το 2000, Αθήνα, Αξιωτέλης
• Μαργαρίτης Γιώργος (2014), Πλημμυρίδα και άμπωτη. Ο ευρωπαϊκός 20ος αιώνας: από τον αποικισμό στη ναζιστική Νέα Ευρώπη (1873-1942), Αθήνα, Βιβλιόραμα
• Μαργαρίτης Γιώργος (2016), Πόλεμος και πολιτική, Αθήνα, Κάλλιπος, ηλεκτρονικό βιβλίο, http://hdl.handle.net/11419/4305
• Richard Denis (2010), Ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης (1789-2000), Αθήνα, Παπαδήμας
• Howard Michael (2009), Ο ρόλος του πολέμου στη νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία, Αθήνα, Ποιότητα
• Ferguson Nial (2007), Ο πόλεμoς στον κόσμο, τ. 2, Αθήνα, Ιωλκός
• Χόμπσμπάουμ Έρικ (2010), Η εποχή των άκρων, Αθήνα, Θεμέλιο

ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Εξέταση στο μάθημα,  «Συγκριτική Πολιτική και Μεθοδολογία»

Ειδικότερη αναφορά γίνεται στο Ελληνικό Πολιτικό Σύστημα, στις Πολιτικές δυνάμεις και τους εκλογικούς ανταγωνισμούς στην Ελλάδα, και στο Διοικητικό Σύστημα συγκρότησης του Ελληνικού Κράτους ιδίως την περίοδο μετά το 1974

Η εξεταστέα ύλη του μαθήματος αφορά την συγκρότηση των πολιτικών δυνάμεων, τις οργανωτικές, πολιτικές και ιδεολογικές αρχές, τα πρόσωπα που τις συγκροτούν, τις κοινωνικές αναφορές καθώς και τις θέσεις των δυνάμεων σε θέματα και προβλήματα της κάθε περιόδου. Προσοχή πρέπει να δοθεί στα μεταβαλλόμενα, κατά την ίδια περίοδο, στοιχεία του ελληνικού διοικητικού και πολιτικού συστήματος. Οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, τα πολιτικά κόμματα και οι πολιτικές διαιρέσεις, οι πολιτικές συμμαχίες, οι θεσμοί και η λειτουργία τους, οι παραταξιακές και κομματικές ιδεολογίες, κλπ. αποτελούν μέρος της προς εξέταση ύλης.

Επίσης, αναφέρεται στους εκλογικούς ανταγωνισμούς – κυρίως σε επίπεδο Ευρωπαϊκών, Βουλευτικών ή Περιφερειακών εκλογών. Ειδικότερα θέματα προσοχής είναι: η εκλογική δύναμη κάθε κόμματος ή συνδυασμού, τα κυριότερα θέματα κάθε εκλογικής αναμέτρησης, η συγκριτική παρατήρηση και ανάλυση της εξέλιξης της εκλογικής δύναμης των κομμάτων και των συνδυασμών, ο ρόλος των προσώπων στη διαχρονική εξέλιξη.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

• Close, David, Η Ελλάδα 1945 – 2004. Πολιτική, κοινωνία, οικονομία, Αθήνα, Θύραθεν, 2006.
• Meynaud, Jean, Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα, Α΄ και Β΄ Τόμος, Αθήνα, Σαββάλας, 2002.
• Βούλγαρης, Γιάννης, Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης. Σταθερή δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική ιστορία, Αθήνα, Θεμέλιο, 2001.
• Βούλγαρης, Γιάννης, Η Ελλάδα από τη μεταπολίτευση στην παγκοσμιοποίηση, Αθήνα, Πόλις, 2008.
• Βερναρδάκης, Χριστόφορος, Γεωργαντάς, Ηλίας, Γράβαρης, Διονύσης & Κοτρόγιαννος, Δημήτρης (επιμέλεια) Τριάντα χρόνια δημοκρατία: Το πολιτικό σύστημα της τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, 2 τόμοι, Αθήνα, Κριτική, 2004.
• Νικολακόπουλος, Ηλίας, Η καχεκτική δημοκρατία. Κόμματα και εκλογές, 1946-1967, Αθήνα, Πατάκης, 2001.
• Σωτηρέλης. Γ, (συντονισμός της ερευνητικής ομάδας – επιμέλεια του συλλογικού τόμου), Από την Νομαρχιακή στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, Εκδ. ΙΤΑ/Παπαζήσης, 2010.
• Χλέπας, Ν.-Κ., Ο Δήμαρχος, Παπαζήσης, Αθήνα 2005.