Διδάσκοντες:
Faculty Instructor:
ECTS:
Κωδικός Μαθήματος:
Code:
Κύκλος / Επίπεδο:
Cycle / Level:
Υποχρεωτικό / Επιλογής:
Compulsory / Optional:
Περίοδος Διδασκαλίας:
Teaching Period:
Περιεχόμενο Μαθήματος:
Course Content:
Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει μια αναλυτική θεωρητική, μεθοδολογική και εμπειρική προσέγγιση στο γνωστικό αντικείμενο της εκλογικής κοινωνιολογίας. Σε όλες τις διαλέξεις έμφαση δίνεται στην εξοικείωση των φοιτητών σε μια σειρά μεθοδολογικών θεμάτων της εμπειρικής εκλογικής ανάλυσης. Αρχικώς παρουσιάζεται μια ιστορική αναδρομή στη μελέτη της εκλογικής συμπεριφοράς, ξεκινώντας με τη συμβολή της εκλογικής γεωγραφίας στο εν λόγω ερευνητικό πεδίο. Με άξονα τα βασικότερα θεωρητικά υποδείγματα (ή μοντέλα/σχολές) για την ανάλυση και ερμηνεία των εκλογικών δεδομένων (το μικρο-κοινωνιολογικό υπόδειγμα της σχολής του Columbia, το μακρο-κοινωνιολογικό μοντέλο, το κοινωνικο-ψυχολογικό υπόδειγμα της σχολής του Michigan και εκείνου της ορθολογικής επιλογής) προσεγγίζουμε σειρά θεματικών ενοτήτων, οι οποίες εντάσσονται στο γνωστικό αντικείμενο της εκλογικής κοινωνιολογίας. Αναλυτικότερα, προσεγγίζουμε το φαινόμενο της αποχής, τους παράγοντες διαμόρφωσης ψήφου (κομματικές ταυτίσεις, διαιρετικές τομές, επίδραση κοινωνικοδημογραφικών μεταβλητών στην ατομική εκλογική συμπεριφορά), την εκδήλωση θεματικής και οικονομικής ψήφου, καθώς και τη διερεύνηση του πολιτικού ανταγωνισμού. Επίσης, σειρά διαλέξεων εστιάζεται σε μια σειρά από παράγοντες οι οποίοι εντάσσονται στο πολιτικό πλαίσιο των αναμετρήσεων και πως αυτοί επηρεάζουν και διαμορφώνουν τις κομματικές επιλογές (η σημασία των διακυβευμάτων και οι διαφορετικές «τάξεις» εκλογών, ο ρόλος της προεκλογικής εκστρατείας και των ΜΜΕ, η «προσωποποίηση» της πολιτικής και ο ρόλος των ηγετών). Σε ξεχωριστή ενότητα μελετάμε το θεσμό των δημοψηφισμάτων ως μορφή άμεσης δημοκρατίας και την αντίστοιχη εκλογική συμπεριφορά ( με έμφαση στο ελληνικό δημοψήφισμα του 2015 και σε εκείνο της Μ. Βρετανίας του 2016). Τέλος, θα ασχοληθούμε και με τις πολιτικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης τόσο σε επίπεδο εκλογικής συμπεριφοράς (με έμφαση στην εκλογική μεταβλητότητα), όσο και ευρύτερα στο επίπεδο της αναδυόμενης κρίσης αντιπροσώπευσης και εκδήλωσης εξτρεμισμού.
Οι φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να εξοικειωθούν με την ανάλυση μοντέλων εκλογικής ανάλυσης, χρησιμοποιώντας στις εργασίες τους σειρά εμπειρικών ερευνών προερχόμενες κυρίως από εθνικές εκλογικές έρευνες. Ενδεικτικά, μεταξύ άλλων θα χρησιμοποιηθούν οι ακόλουθες εθνικές έρευνες: Hellenic National Election Study 2012 και 2015, Hellenic Panel Survey 2014, καθώς και το αρχείο ελληνικών ερευνών του ευρωπαϊκού προγράμματος The True European Voter (στο οποίο συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και έρευνες πολιτικής και εκλογικής συμπεριφοράς του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών).
Μαθησιακά Αποτελέσματα:
Learning Outcomes:
H επιτυχής ολοκλήρωση του μαθήματος θα προσφέρει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές μια πολύτιμη και εξελιγμένη γνώση στο αντικείμενο της εκλογικής κοινωνιολογίας.
Θα μπορέσουν να αποκτήσουν μια κριτική αξιολόγηση γύρω από τα θεωρητικά υποδείγματα του συγκεκριμένου κλάδου και να ελέγξουν θεωρίες της εκλογικής συμπεριφοράς τόσο σε περιπτωσιολογικές μελέτες, όσο και σε αντίστοιχες συγκριτικές.
Θα έχουν αποκτήσει και αναπτύξει μια σειρά από δεξιότητες, οι οποίες αποτελούν υπόβαθρο για την προσέγγιση του εκλογικού και του πολιτικού φαινομένου και απαραίτητα εφόδια για όσους φοιτητές επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε διδακτορικό επίπεδο.
Παράλληλα θα έχουν αποκτήσει το κατάλληλο μεθοδολογικό υπόβαθρο, ώστε να μπορέσουν να λειτουργικοποιήσουν έννοιες της Πολιτικής Επιστήμης και να είναι σε θέση να ελέγξουν με επιστημονικό τρόπο υποθέσεις εργασίας περί αιτιακών σχέσεων στην εκλογική συμπεριφορά.
Η μελέτη σειράς επιστημονικών άρθρων θα τους δώσει τη δυνατότητα τόσο κριτικής ανάγνωσης και κατανόησης, όσο και δημιουργικής σύνθεσης και ανάλυσης.
Μέσω της συνεχούς καθοδήγησή τους, θα προετοιμαστούν οι φοιτητές κατάλληλα ώστε να είναι σε θέση να ολοκληρώνουν πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών:
Student Assessment Methods
Η παρακολούθηση του μαθήματος είναι υποχρεωτική 30% παρακολούθηση, συμμετοχή στο μάθημα και παρουσίαση μιας θεματικής ενότητας 20% παρουσίαση (τελικής) εργασίας στην τάξη 50% γραπτή εργασία ( 9.000 λέξεων)
Βιβλιογραφία:
Bibliography:
Βασική Ελληνική Βιβλιογραφία
1. Downs, Α. (1997) Οικονομική Θεωρία της Δημοκρατίας, Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση
2. Mayer, Ν. , Perrineau, P. , Boy, D. & Cautres , B. (2005) Εκλογική Συμπεριφορά: Ιστορικές Διαδρομές και Μοντέλα Ανάλυσης, Αθήνα: Σαββάλας
3. Nικολακόπουλος, Ηλ. (2001) H Kαχεκτική Δημοκρατία. Kόμματα και εκλογές 1946-1967, Aθήνα: Πατάκη (επιλεγμένα κεφάλαια)
4. Wildenmann, R. (1998) Η Εκλογική Έρευνα: Συμπεριφορά του Εκλογικού Σώματος και Ανάλυση Εκλογών, [Πρόλογος, Μετάφραση, Σχόλια Βασιλική Γεωργιάδου], Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήσης
5. Βούλγαρης, Γ. & Νικολακόπουλος, Ηλ. (επιμ.) (2014) 2012: Ο διπλός εκλογικός σεισμός. Αθήνα: Θεμέλιο.
6. Μοσχονάς, Γ. (1994) «Η Διαιρετική Τομή Δεξιάς-Αντιδεξιάς στη Μεταπολίτευση (1974-1990). Το Περιεχόμενο της Τομής και Όψεις της Στρατηγικής των Κομμάτων του Αντιδεξιού Υποσυστήματος», στο Δεμερτζής, Ν. (επιμ.) Η Ελληνική Πολιτική Κουλτούρα Σήμερα. Αθήνα: Εκδόσεις Οδυσσέας.
7. Νικολακόπουλος, Ηλ. (1990) «Η Εκλογική Επιρροή των Πολιτικών Δυνάμεων», στο Νικολακόπουλος, Ηλ. & Λυριντζής, Χ. Εκλογές και Κόμματα στη Δεκαετία του ’80. Αθήνα: Θεμέλιο.
8. Τεπέρογλου, Ε. (2016) Οι άλλες «εθνικές» εκλογές. Αναλύοντας τις Ευρωεκλογές στην Ελλάδα 1981-2014, Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
9. Τσατσάνης, Μ. (2009) «Παλαιές και νέες διαιρετικές τομές», στο Κωνσταντινίδης, Γ. & Μαραντζίδης, Ν. & Παππάς, Τ. (επιμ) Κόμματα και πολιτική στην Ελλάδα. Οι σύγχρονες εξελίξεις. Αθήνα: Κριτική.
Ενδεικτική Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία
1. Anderson, C. J. (2000) “Economic voting and political context: A comparative perspective”, Electoral Studies, τχ.19 (2-3), σελ. 151-170.
2. Bartels, L. M. (2010) “The Study of Electoral Behavior” στο J. E. Leighley (επιμ) The Oxford Handbook of American Elections and Political Behavior. Διαθέσιμο και στον ιστότοπο https://www.princeton.edu/~bartels/electoralbehavior.pdf
3. Blais, A. (2000) To Vote or not to Vote. The Merits and Limits of Rational Choice Theory, Pittsburg: Pittsburg University Press (επιλεγμένα κεφάλαια)
4. Campbell, A. (1960) ‘Surge and decline: a study of electoral change’, Public Opinion Quarterly, τχ. 24, σελ.397-418.
5. Campbell, Α. , Converse, P. E. , Miller, W. E., Stokes D. E. (1960) The American Voter, New York: John Wiley & Sons.
6. Carmines, E. & Stimson, J. Α. (1980) “The Two Faces of Issue Voting” , American Political Science Review, τχ. 74, σελ. 78–91.
7. Dalton, R. J. (2000) “The Decline of Party Identifications” στο Dalton, R. J και Wattenberg, M. (επιμ) Parties Without Partisans: Political Change in Advanced Industrial Democracies, Oxford: Oxford University Press.
8. Dalton, R. & Klingemann, H-D. (2007) The Oxford Handbook of Political Behaviour, Oxford: Oxford University Press (επιλεγμένα κεφάλαια)
9. Farrell, D. M. & Schmitt-Beck, R. (2002) Do Political Campaigns Matter? Campaign Effects in Elections and Referendums, London and New York: Routledge (επιλεγμένα κεφάλαια)
10. Franklin, M. & Eijk, C. van der (2009) Elections and Voters, Basingstoke: Palgrave Macmillan.(επιλεγμένα κεφάλαια).
11. Franklin, M. (2001) “Electoral Participation” στο Niemi, R. & Weisberg, H. (επιμ) Controversies in Voting Behavior, 4η έκδοση, Washington: CQ Press.
12. Kriesi, H. (1998). ‘The Transformation of Cleavage Politics. The 1997 Stein Rokkan lecture’, European Journal of Political Research, τχ. 33, σελ. 165-185.
13. Kriesi, H., Grande, E., Lachat, R., Dolezal, M. Bornschier, S. & Frey, T. (2008) West European Politics in the Age of Globalization, Cambridge: Cambridge University Press.
14. Lewis-Beck, Μ. & Stegmaier, M. (2000) ‘Economic determinants of electoral outcomes’, Annual Review of Political Science, τχ. 3, σελ. 183–219.
15. Lipset, S.M. & Rokkan, S. (1990) “Cleavage Structures, Party Systems, and Voter Alignments”, στο Mair, P. (επιμ.) The West European Party System. Oxford: Oxford University Press.
16. Mair, P. (2007) “Left-Right Orientations”, στο Dalton, R, J. και Klingemann, H.-D. The Oxford Handbook of Political Behavior, Oxford: Oxford University Press, σελ. 206-222.
17. McDonald, P. (2003) “Useful Fiction or Miracle Maker: The Competing Epistemological Foundations of Rational Choice Theory”, The American Political Science Review, τχ. 97:4, σελ. 551-565.
18. Reif, K. & Schmitt, H. (1980) ‘Nine second-order national elections; a conceptual framework for the analyses of European election results’, European Journal of Political Research, τχ.8(3), σελ. 3–44.
19. Schmitt, H. & Teperoglou, E. (2015) The 2014 European Parliament elections in Southern Europe: second-order or critical elections?, South European Society and Politics, τχ. 20 (3)
20. Teperoglou, E. & Tsatsanis, E. (2014) “Dealignment, de-legitimation and the implosion of the two-party system in Greece: The earthquake election of 6 May 2012” , Journal of Elections, Public Opinion, and Parties, τχ. 24 (2), σελ. 222-242.
21. Teperoglou, Ε. , Tsatsanis, Ε. & Nicolakopoulos, Ε. (2015) “Habituating to the new normal: The 2014 European Election in Greece in a post-earthquake party system”, South European Society and Politics, τχ. 20 (3),σελ. 333-355.
22. Tsatsanis, E. & Teperoglou, E. (2016) “Realignment under Stress: The July 2015 Referendum and the September Parliamentary Election in Greece”, South European Society and Politics, τχ 21(4): 427-450.