Διδάσκοντες:
Faculty Instructor:
ECTS:
Κωδικός Μαθήματος:
Code:
Κύκλος / Επίπεδο:
Cycle / Level:
Υποχρεωτικό / Επιλογής:
Compulsory / Optional:
Περίοδος Διδασκαλίας:
Teaching Period:
Περιεχόμενο Μαθήματος:
Course Content:
Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει μια αναλυτική θεωρητική, μεθοδολογική και εμπειρική προσέγγιση στο γνωστικό αντικείμενο της εκλογικής κοινωνιολογίας υπό το πρίσμα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Με άξονα τα βασικότερα θεωρητικά υποδείγματα για την ανάλυση και ερμηνεία των εκλογικών δεδομένων (το μικρο-κοινωνιολογικό υπόδειγμα της σχολής του Columbia, το μακρο-κοινωνιολογικό μοντέλο, το κοινωνικο-ψυχολογικό υπόδειγμα της σχολής του Michigan και εκείνου της ορθολογικής επιλογής) προσεγγίζουμε σειρά θεματικών ενοτήτων, οι οποίες εντάσσονται στο γνωστικό αντικείμενο της εκλογικής κοινωνιολογίας.
Αναλυτικότερα, προσεγγίζουμε το φαινόμενο της αποχής, τους παράγοντες διαμόρφωσης ψήφου (κομματικές ταυτίσεις και αρνητικές κομματικές ταυτίσεις, διαιρετικές τομές, επίδραση κοινωνικοδημογραφικών μεταβλητών στην ατομική εκλογική συμπεριφορά), την εκδήλωση θεματικής και οικονομικής ψήφου, καθώς και τη διερεύνηση του πολιτικού ανταγωνισμού.
Κεντρικό ερώτημα του μαθήματος είναι η μελέτη της διαφοροποίησης της εκλογικής συμπεριφοράς με κριτήριο την «τάξη» των εκλογών. Με άξονα αυτό το ερώτημα εξετάζουμε περιπτώσεις πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και αντίστοιχης διαμόρφωσης της εκλογικής συμπεριφοράς σε χώρες της ΕΕ και παγκοσμίως (πχ. Καναδάς, Ινδίες, ΗΠΑ).
Βασικές θεματικές ενότητες:
Εισαγωγικά στις έννοιες: στο αντικείμενο της εκλογικής συμπεριφοράς και στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση
Βασικά «κλασικά» θεωρητικά υποδείγματα εκλογικής συμπεριφοράς (οι κλασικές σχολές μελέτης της ψήφου)
Νέες τάσεις στη μελέτη της εκλογικής συμπεριφοράς: η σημασία του πολιτικού πλαισίου, του εκλογικού κύκλου και των διακυβευμάτων (θεματική ψήφος). «Επικαιροποίηση» ορισμένων βασικών θέσεων των κλασικών μοντέλων (πχ ανάδειξη αρνητικής κομματικής ταύτισης)
Κύριο θεωρητικό παράδειγμα: το μοντέλο των εθνικών εκλογών δεύτερης τάξης
Η πορεία προς τη διαμόρφωσή του . Η μελέτη των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ και τα μοντέλα ερμηνείας των απωλειών. Το πέρασμα στην Ευρώπη– Ομοσπονδιακή Γερμανία
Ανάλυση των αξόνων του μοντέλου (εκλογική συμμετοχή* και εκλογικές επιλογές). Ψήφος τακτικής, διαμαρτυρίας
Διαφορετική κινητοποίηση
Διαχρονική εφαρμογή του μοντέλου (πχ Ευρωεκλογών και τοπικών εκλογών).
Νέες τάσεις και προκλήσεις για το θεωρητικό υπόβαθρο του μοντέλου των εκλογών δεύτερης τάξης
Μελέτη διαστάσεων ιδεολογικού χώρου στην ΕΕ (μέσα από παραδείγματα χωρών)
Άξονες ανταγωνισμού, δίπολο ευρωπαϊσμού- αντιευρωπαϊσμού, «εθνικοποίηση» ή «ευρωπαικοποίηση» της εθνικής πολιτικής αρένας. Η ανάδειξη του «κοιμώμενου γίγαντα» στις στάσεις των ευρωπαίων πολιτών
Οι αυξημένες αρμοδιότητες του ΕΚ και η επίδραση στις ΕΕ—ο ρόλος των υποψηφίων για την Προεδρία (2014)
Μελέτη ευρωσκεπτικιστικών τάσεων (σχολές ερμηνείας)
Case studies εκτός ΕΕ (πχ. Ινδίες, Καναδάς, Βραζιλία)
Στο φετινό εαρινό εξάμηνο θα δωθεί έμφαση στην ανάλυση των αποτελεσμάτων των προεδρικών εκλογών ( με σύντομες παρουσιάσεις από τους φοιτητές)
Μαθησιακά Αποτελέσματα:
Learning Outcomes:
Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με την εμπειρική εκλογική ανάλυση σε μια συγκριτική διάσταση. Μέσα στο πλαίσιο του μαθήματος οι φοιτητές αναμένεται:
1) να κατανοήσουν τα βασικά μεθοδολογικά εργαλεία της εμπειρικής εκλογικής ανάλυσης χρησιμοποιώντας ερευνητικά δεδομένα από προγράμματα που συμμετέχει το τμήμα Πολιτικών Επιστημών και άλλων ερευνών,
2) να εξοικοιωθούν με το πολιτικό σύστημα τόσο κρατών μελών της ΕΕ όσο και εκτός υπό το πρίσμα παραδειγμάτων πολυεπίπεδης διακυβέρνησης,
3)Να εξασκηθούν στην ανάλυση και την ερμηνεία ποσοτικών δεδομένων.
Επιπρόσθετα υπάρχει η δυνατότητα εκπόνησης εργασιών εξατομικευμένων στα ενδιαφέροντα των φοιτητών, ενώ τα θέματα των εργασιών ή και των προφορικών παρουσιάσεων καθορίζονται έπειτα από μια διαρκή επικοινωνία με τη διδάσκουσα. Με αυτό τον τρόπο δίνεται έμφαση στην φοιτητοκεντρική μάθηση. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη κριτικής σύνθεσης σύνθετων μεθοδολογικών ερωτημάτων στην εκλογική συμπεριφορά υπό το πρίσμα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.
Βιβλιογραφία:
Bibliography:
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Τεπέρογλου, Ε. (2016) Οι άλλες «εθνικές» εκλογές. Αναλύοντας τις Ευρωεκλογές στην Ελλάδα 1981-2014. Εκδόσεις Παπαζήση, Σειρά Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Γιάννης Βούλγαρης και Ηλίας Νικολακόπουλος (επιμ) 2012 Ο Διπλός Εκλογικός Σεισμός, Θεμέλιο: Αθήνα
Γεωργιάδου, Β. και Καφέ, Α. ( 2018) Εκλογική Συμπεριφορά. Σειρά Μικρές Εισαγωγές. Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Schmitt, H. & Teperoglou, E. (2015) The 2014 European Parliament elections in Southern Europe: second-order or critical elections?, South European Society and Politics, vol. 20 (3)
Teperoglou, E. & Tsatsanis, E. (2014) “Dealignment, de-legitimation and the implosion of the two-party system in Greece: The earthquake election of 6 May 2012” , Journal of Elections, Public Opinion, and Parties, vol. 24 (2), pp.222-242.
Teperoglou, Ε. , Tsatsanis, Ε. & Nicalokopoulos, Ε. (2015) “Habituating to the new normal: The 2014 European Election in Greece in a post-earthquake party system”, South European Society and Politics, vol. 20 (3),pp. 333-355.
Tsatsanis, E. & Teperoglou, E. (2016) “Realignment under Stress: The July 2015 Referendum and the September Parliamentary Election in Greece”, South European Society and Politics, vol. 21(4), pp. 427-450.
Erasmus:
The course is also offered to exchange programme students.