Διδάσκοντες:
Faculty Instructor:
ECTS:
Κωδικός Μαθήματος:
Code:
Κύκλος / Επίπεδο:
Cycle / Level:
Υποχρεωτικό / Επιλογής:
Compulsory / Optional:
Περίοδος Διδασκαλίας:
Teaching Period:
Περιεχόμενο Μαθήματος:
Course Content:
Εξετάζεται η ιστορία του ελληνικού κράτους από την εποχή της επανάστασης του 1821 έως το κίνημα στο Γουδί (1909) σύμφωνα με τους εξής δύο θεματικούς άξονες:
1) Η γέννηση του κράτους, 1821-1832
Δεύτερο μάθημα: Το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα: ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά χαρακτηριστικά.
Τρίτο μάθημα: Η επανάσταση του 1821: ο χώρος, οι άνθρωποι, ο πόλεμος, οι νεοτερικοί θεσμοί εξουσίας, ο εμφύλιος, η διπλωματία, τα κοινωνικά και πολιτικά αιτήματα της eπανάστασης .
Τέταρτο μάθημα: Η πρώτη απόπειρα συγκρότησης σύγχρονου κράτους: ο Ι. Καποδίστριας, η κοινωνία και η οικονομία, οι προσπάθειες ρύθμισης του ελληνικού ζητήματος, η αντιπολίτευση, ο εμφύλιος .
2) Η θεμελίωση του κράτους, 1833 – 1909
Πέμπτο μάθημα: Η οθωνική Μοναρχία, 1833-1862: Η Αντιβασιλεία, η απόλυτη Μοναρχία, η συνταγματική Μοναρχία. Η διοικητική γραφειοκρατία, η νομοθεσία, ο κρατικός συγκεντρωτισμός, η κοινωνία και η οικονομία, οι κοινωνικές και πολιτικές ελίτ.
Έκτο μάθημα: Τα πολιτικά κόμματα και οι πελατειακές σχέσεις. Το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Το Σύνταγμα και η εγκαθίδρυση του κοινοβουλευτισμού. Η διαμάχη αυτοχθόνων και ετεροχθόνων.
Έβδομο μάθημα: Οι Μεγάλες Δυνάμεις και το ελληνικό Βασίλειο. Η Μεγάλη Ιδέα και ο αλυτρωτισμός. Το αντιοθωνικό κίνημα του 1862.
Όγδοο μάθημα: Η βασιλευόμενη δημοκρατία, 1864 -1881: Η μεταπολίτευση και το φιλελεύθερο σύνταγμα του 1864. Η νέα δυναστεία, η οργάνωση της δημόσιας διοίκησης, η πολιτική του Στέμματος, η δημιουργία νέων πολιτικών κομμάτων, η λειτουργία του κοινοβουλευτισμού, η αγροτική μεταρρύθμιση (1871), η πολιτική κρίση (1864-1875). Η αρχή της δεδηλωμένης (Όγδοο μάθημα).
Ένατο μάθημα: Η βρετανική πολιτική για την Ελλάδα και η ελληνική εξωτερική πολιτική. Η διεύρυνση της ελληνικής επικράτειας (1864, 1881), οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες της ενσωμάτωσης της Επτανήσου και της Ηπειροθεσσαλίας.
Δέκατο μάθημα: Το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα, 1881 – 1909: Η οικονομική ανάπτυξη, ο εξορθολογισμός της διοίκησης και του κράτους, η εδραίωση του κοινοβουλευτισμού, ο δικομματισμός.
Ενδέκατο μάθημα: Οι ομογενείς στην Ελλάδα, οι επενδύσεις και τα έργα υποδομών. Στρατιωτικές δαπάνες, δημόσιο χρέος και φορολογία, το δημοσιονομικό πρόβλημα. Το «σταφιδικό ζήτημα».
Δωδέκατο μάθημα: Η πτώχευση του ελληνικού δημοσίου (1893), η ελληνική εξωτερική πολιτική και ο ελληνοτουρκικός πόλεμος (1897), ο διεθνής οικονομικός έλεγχος, η οικονομική ανάκαμψη και η κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος ().
Το πρώτο μάθημα είναι εισαγωγικό και αναφέρεται στις αρχές και τις μεθόδους της ιστορικής επιστήμης.
Το δέκατο τρίτο μάθημα αφιερώνεται στην ανακεφαλαίωση της διδακτικής ύλης.
Μαθησιακά Αποτελέσματα:
Learning Outcomes:
Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση:
– Να περιγράφουν τις σημαντικότερες κοινωνικές, πολιτισμικές και πολιτικές εξελίξεις που διαμόρφωσαν την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας τον 19ο αιώνα
– Να έχουν αποκτήσει γνώσεις για τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα και φαινόμενα του ελληνικού 19ου αιώνα και τις αντικρουόμενες, πολλές φορές, ερμηνείες τους
– Να εξετάζουν και να αναλύουν την ατομική και συλλογική δράση στην ιστορική της συνάφεια
– Να παράγουν επιχειρήματα με τα οποία να εξηγούν τα γεγονότα και τις εξελίξεις, τις αιτίες τους, τα αποτελέσματά τους και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές τους
– Να αναγνωρίζουν τις πιο σημαντικές ιστορικές συνέχειες και ασυνέχειες της νεότερης ελληνικής πολιτικής ιστορίας
– Να συζητούν τις διάφορες όσο και διαφορετικές μεταξύ τους ιστοριογραφικές προσεγγίσεις του παρελθόντος
Βιβλιογραφία:
Bibliography:
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Clogg Richard, Συνοπτική Ιστορία της Ελλάδας (1770-2013), εκδ. Κάτοπτρο, Αθήνα 2015
Κωστής Κώστας, “Τα κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας”. Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους, 18ος – 21ος αιώνας, Πόλις, Αθήνα 2013
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
ΘΑΝΟΣ ΒΕΡΕΜΗΣ- ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΛΛΑΣ, Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, ΑΘΗΝΑ 2006
John Petropulos, Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο Ελληνικό Βασίλειο (1833-1843), εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 1997.
Gunnar Hering, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, τ. Α-Β, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 2006.
Γιώργος ∆ερτιλής, Ιστορία του ελληνικού κράτους 1830-1920, τ. Α-Β, εκδ. Εστία, Αθήνα 2006.
Γιώργος ∆ερτιλής και Kώστας Kωστής, Θέματα νεοελληνικής ιστορίας, εκδ. Σάκκουλας, Θεσσαλονίκη 1991.
Αλέξης Πολίτης, Ροµαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880, εκδ. ΕΜΝΕ-Μνήµων, Αθήνα 1998.