Το μάθημα εστιάζεται στη συγκριτική μελέτη των ξένων στρατιωτικών κατοχών, με τη χρήση επιστημονικών εργαλείων της ιστορίας και της πολιτικής επιστήμης. Μέσω ιστορικών παραδειγμάτων θα μελετηθούν οι στόχοι (εκμετάλλευση, καθεστωτική αλλαγή, “απελευθέρωση”, δημιουργία κρατών – μαριονέτων κλπ), πολιτικές των κατακτητών όπως η καταστολή και η προσπάθεια προσεταιρισμού εγχώριων ελίτ ή συνεργατών (δωσιλόγων), οι πιθανές αντιδράσεις των κατακτημένων (π.χ. αντάρτικα), αλλά και οι κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις της κατοχής.
Ενδεικτικές κατοχές από τις οποίες θα αντληθούν οι περιπτωσιολογικές μελέτες που θα εξεταστούν είναι: η κατοχή της Ισπανίας από τον Ναπολέοντα, ο Αμερικάνικος Εμφύλιος και η περίοδος της ανοικοδόμησης, η γερμανική κατοχή του Βελγίου και τμήματος της Γαλλίας στο Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η κατοχή τμημάτων της Ελλάδας κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η γερμανική κατοχή του Βελγίου, της Γαλλίας, της Νορβηγίας, της Ελλάδας, της Γιουγκοσλαβίας, της Πολωνίας και της ΕΣΣΔ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ιαπωνική κατοχή της Κίνας, η Συμμαχική κατοχή της Γερμανίας και της Ιαπωνίας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ινδονησιακή κατοχή του Αν. Τιμόρ, η Αμερικάνικη κατοχή του Ιράκ και του Αφγανιστάν.

Δομή διαλέξεων (σημείωση: ενδέχεται να μην είναι δυνατόν να ακολουθηθεί επακριβώς):
1) Εισαγωγή: Στρατιωτικές κατοχές, ορισμοί και ζητήματα
2) Η εξέλιξη του διεθνούς κανονιστικού πλαισίου των κατοχών
3) Παράγοντες επιτυχίας/αποτυχίας των στρατιωτικών κατοχών
4) Διοίκηση κατεχόμενων εδαφών και πολιτικός δωσιλογισμός
5) Αντίσταση και ένοπλος δωσιλογισμός
6) Οικονομική εκμετάλλευση κατακτημένων και χρηματοδότηση κατοχών
7) Κατοχικές πολιτικές (καταστολή, προσεταιρισμός, συμβιβασμός κλπ)
8) “Ανθρωπιστικές” κατοχές
9) Κατοχές με στόχο την “απελευθέρωση” ή μελλοντική προσάρτηση εδαφών
10) Κατοχές με ιδεολογικά/φυλετικά χαρακτηριστικά
11) Κατοχές και ζητήματα ασφάλειας: τρομοκρατία κλπ
12) Παρουσιάσεις απαλλακτικών εργασιών/Διάλεξη
13) Παρουσιάσεις απαλλακτικών εργασιών/Επισκόπηση

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/ τρια θα είναι σε θέση να:
α) κατανοεί την έννοια της στρατιωτικής κατοχής και των θεωρητικών ζητημάτων γύρω από αυτή
β) επιδεικνύει βασική ιστορική γνώση για τα παραδείγματα που μελετήθηκαν κατά τη διάρκεια του μαθήματος
γ) καταδεικνύει τα σημεία αντιπαράθεσης στο πολιτικό, στρατιωτικό και νομικό πλαίσιο της στρατιωτικής κατοχής
δ) περιγράφει και να αξιολογεί τις βραχυπρόθεσμες και τις μακροπρόθεσμες κοινωνικές, πολιτικές και στρατιωτικές επιπτώσεις μιας στρατιωτικής κατοχής
ε) διακρίνει και αναλύει τους λόγους επιτυχίας και αποτυχίας των στόχων κάθε στρατιωτικής κατοχής στο ιστορικό της πλαίσιο
στ) ερμηνεύει πολιτικές και στρατιωτικές αποφάσεις που σχετίζονται με τις στρατιωτικές κατοχές

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
– Marc Mazower, Η Αυτορκατορία του Χίτλερ. Ναζιστική εξουσία στην κατοχική Ευρώπη, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 2009
– Βασίλης Μανουσάκης, (επιμέλεια – ιστορική εισαγωγή – σχόλια), «ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΠΡΟΠΥΡΓΙΟ ΤΟΥ ΡΑΪΧ» (2η έκδοση), Ο απολογιστικός φάκελος του γερμανικού οικονομικού επιτελείου για την Ελλάδα της Κατοχής, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2020

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
– Ιάσονας Γ. Χανδρινός, Πόλεις σε Πόλεμο 1939-1945. Ευρωπαϊκά αστικά κέντρα υπό γερμανική κατοχή, Αθήνα: Μωβ Σκίουρος, 2018.
– Γιάννης Σκαλιδάκης, Η Ελεύθερη Ελλάδα. Η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια της Κατοχής (1943-1944), Αθήνα: Ασίνη, 2015
– Tariq Ali, Ο Μπους στη Βαβυλώνα. Η νέα αποικιοποίηση του Ιράκ, Αθήνα: Άγρα, 2004
– Στράτος Ν. Δορδανάς: Έλληνες εναντίον Ελλήνων. Ο κόσμος των Ταγμάτων Ασφαλείας στην κατοχική Θεσσαλονίκη 1941-1944, Επίκεντρο, 2006
– Μενέλαος Χαραλαμπίδης: Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 2012
– Peter M. Stirk, A History of Military Occupation from 1792-1914, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2016
– P.M.R. Stirk, The Politics of Military Occupation, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2009
– David M. Edelstein, Occupational Hazards. Success and Failure in Military Occupation, Ithaca: Cornelll University Press, 2008
– Gregory H. Fox, Humanitarian Occupation, Cambridge, Cambridge University Press, 2008
– Sophie de Schaepdrijver (ed.), Military Occupations in First World War Europe, London: Routledge, 2015
– Walter M. Hudson: Army Diplomacy: American Military Occupation and Foreign Policy after World War II, University Press of Kentucky, 2015
– Christine Haynes: Our Friends the Enemies. The Occupation of France after Napoleon, Harvard University Press, 2018
– Hein Klemann & Sergei Kudryashov: Occupied Economies. An economic history of Nazi-occupied Europe, 1939-1945, Berg, 2012
– David Baillargeon and Jeremy E. Taylor: Spatial Histories of Occupation: Colonialism, Conquest and Foreign Control in Asia, Bloomsbury Academic, 2022