Το μάθημα χωρίζεται σε δύο κύριες ενότητες.

Στην πρώτη ενότητα αναλύουμε αρχικώς δύο σύγχρονες θεωρίες της δημοκρατίας, τα πρότυπα της διαβουλευτικής δημοκρατίας (Γ. Χάμπερμας, Τζ. Ρωλς κ.α.) και της αγωνιστικής δημοκρατίας (Σ. Μουφ, Ζ. Ρανσιέρ κ.α.) και εξετάζουμε την κριτική που ασκούν στη θεωρία και την πράξη της νεότερης δημοκρατίας: στο φιλελεύθερο, το ρεπουμπλικανικό και το αθροιστικό μοντέλο δημοκρατίας, καθώς και στη σύγχρονη δημοκρατική πολιτική. Εν συνεχεία θα πραγματευθούμε τις θεωρίες της μεταδημοκρατίας (Κ. Κράουτς, Σ. Μουφ κ.α.) και της βιοεξουσίας (Τζ. Αγκάμπεν) που παρέχουν θεωρητικά σχήματα για την κριτική κατανόηση και αξιολόγηση της σημερινής κατάστασης της δημοκρατίας υπό συνθήκες κρίσης.

Στη δεύτερη ενότητα θα μελετήσουμε τον σύγχρονο στοχασμό γύρω από τις διάφορες μορφές συλλογικών υποκειμένων που αναλαμβάνουν, ή μπορούν να αναλάβουν, πολιτική δράση στην εποχή μας με στόχο την προαγωγή της δημοκρατίας. Θα επικεντρώσουμε: 1) Στις έννοιες του λαού και του πλήθους στη σκέψη του Eρνέστο Λακλάου και των Mάικλ Χαρντ και Aντόνιο Νέγκρι∙ 2) Στις κοινωνικές τάξεις υπό τις σημερινές συνθήκες: πώς διαρθρώνονται και ποιον ρόλο μπορούν ή πρέπει να παίξουν στην πολιτική δομή και κινητοποίηση; Πώς εννοούν τις κοινωνικές τάξεις η κλασσική κοινωνιολογία της νεωτερικότητας (Καρλ Μαρξ και Μαξ Βέμπερ), η σύγχρονη πολιτική κοινωνιολογία (Goldthorpe) και οι θεωρίες του «πρεκαριάτου» (Guy Standing); 3) Στο έθνος και τον εθνικισµό. Ποια σηµασία έχει η αναφορά στο έθνος για τη συγκρότηση των σύγχρονων πολιτικών κοινοτήτων αλλά και για τη διαµόρφωση ισχυρών συλλογικών ταυτοτήτων; Θα ασχοληθούμε με βασικά προβλήματα της ερμηνείας του έθνους, την ανάλυση του εθνικισμού ως πολιτικής ιδεολογίας, τη σχέση του έθνους µε τη δηµοκρατία και τη δικαιοσύνη.

Κατανόηση και εμβάθυνση σε βασικές κριτικές θεωρίες και ζητήματα της σύγχρονης δημοκρατίας στην πολιτική σκέψη της εποχής μας.
Ανάπτυξη ικανοτήτων κριτικής επιχειρηματολογίας σε συναφή θέματα.
Ανάπτυξη ικανότητας συγγραφής δοκιμιακού κειμένου στη θεματική του μαθήματος και της σύγχρονης πολιτικής θεωρίας.

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)

1. Μουφ Σαντάλ (2004) Το δημοκρατικό παράδοξο, ελλην. μτφρ. Α. Κιουπκιολής, Αθήνα: Πόλις.
2. Χαρντ Μάικλ, Νέγκρι Αντόνιο (2011) Πλήθος, ελλην. μτφρ. Γ. Καράμπελας, Αθήνα: Αλεξάνδρεια

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη

• Αγκάμπεν Τζιώρτζιο (2005) Homo sacer. Kυρίαρχη εξουσία και γυμνή ζωή, ελλην. μτφρ. Π. Tσιαμούρας, Αθήνα: Scripta
• Βέμπερ Μαξ (2007) Οικονομία και κοινωνία. Β΄ Τόμος: Κοινότητες, ελλην. μτφρ. Θ. Γκιούρας, Αθήνα: Σαββάλας
• Κράουτς Kόλιν (2006) Μεταδημοκρατία, ελλην. μτφρ. Α. Κιουπκιολής, Αθήνα: Εκκρεμές
• Μαρξ Καρλ, Ένγκελς Φρίντριχ (1997) Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, μτφρ. Γ.-Ι. Μπαμπασάκης, Αθήνα: Ερατώ
• Standing, Guy (2011) The Precariat: The New Dangerous Class, Λονδίνο, Νέα Υόρκη: Bloomsbury Academic
• Χάμπερμας Γιούργκεν (1996) Το πραγματικό και το ισχύον, μτφρ. Θ. Λουπασάκης, Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη
• Χόμπσμπαουμ E.Τζ. (1994) Έθνη και εθνικισμός από το 1780, ελλην. μτφρ. Χ. Νάτριτς, Αθήνα: Καρδαμίτσα.