Το μάθημα διερευνά διαφορετικές θεωρήσεις της ελευθερίας στη φιλοσοφία του Μαρξ, του κλασσικού και νεότερου φιλελευθερισμού (Ι. Καντ, Τζ. Σ. Μιλλ, Α. Μπερλίν), στη νεότερη κριτική σκέψη (Κ. Καστοριάδης, Μ. Φουκώ) και στη σύγχρονη θεωρία των κινημάτων (Μ. Χαρντ και Α. Νέγκρι, Ρ. Ντέη, Σ. Νιούμαν). Διακρίνει τρεις, κυρίως, διαφορετικές προσεγγίσεις. Η πρώτη αποδέχεται την ύπαρξη μιας πάγιας ανθρώπινης φύσης και αντικειμενικών, οικουμενικών αληθειών στην επιστήμη, την ηθική, την πολιτική και την ιστορία. Η αντίληψή της για την ελευθερία βασίζεται σε αυτές τις αλήθειες. Η δεύτερη προσέγγιση υποστηρίζει την αρνητική ελευθερία του υποκειμένου να δρα όπως αυτό θέλει, χωρίς να εμποδίζεται από εξωτερικούς φραγμούς, και η τρίτη προσέγγιση αντιλαμβάνεται την ελευθερία ως δυνατότητα αμφισβήτησης των καθιερωμένων αληθειών και ως πράξη αναστοχαστικής δημιουργίας του εαυτού και της κοινωνίας. Θα εξεταστούν οι επιστημολογικές, κοινωνικές και άλλες προϋποθέσεις αυτών των ερμηνειών της ελευθερίας και θα συζητηθούν οι πολιτικές τους συνέπειες για τη σύγχρονη σκέψη και πράξη της ελευθερίας.

Κατανόηση και κριτική εμβάθυνση σε βασικές προσεγγίσεις στην έννοια της ελευθερίας στη νεότερη φιλοσοφία.
Ανάπτυξη ικανοτήτων κριτικής επιχειρηματολογίας σε συναφή θέματα.
Ανάπτυξη ικανοτήτων συγγραφής δοκιμιακών κειμένων με κριτική σκέψη στη θεματική του μαθήματος και της νεότερης πολιτικής φιλοσοφίας.

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Αϊζάια Μπερλίν, Τέσσερα δοκίμια περί ελευθερίας, Scripta, 2001.
2. Κ. Καστοριάδης, Ανθρωπολογία, πολιτική, φιλοσοφία, Ύψιλον, 1993

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. Κ. Μαρξ, Φ. Ένγκελς, Η Γερμανική Ιδεολογία, Gutenberg, 1989
2. K. Mαρξ, Φ. Ένγκελς, Το μανιφέστο του κομμουνιστικού κόμματος, Θεμέλιο, 1999
3. Ι. Καντ, Κριτική του πρακτικού λόγου, Εστία, 2009
4. Ι. Καντ, Τα θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών, Δωδώνη, 1984
5. Τζ. Στ. Μιλλ, Περί ελευθερίας, Επίκουρος, 1983
6. K. Kαστοριάδης, Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας, Ράππας, 1985
7. Μ. Φουκώ, Τι είναι διαφωτισμός; Έρασμος, 1988
8. Μ. Χαρντ, Α. Νέγκρι, Πλήθος, Αλεξάνδρεια, 2011
9. R. Day, Το τέλος της ηγεμονίας, Ελευθεριακή Κουλτούρα, 2008

Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.