Βερναρδάκης Χριστόφορος

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η αναλυτική διερεύνηση της λειτουργίας των οργάνων του ελληνικού κράτους τόσο σε θεωρητικό επίπεδο, όσο και κυρίως στη βάση μιας πρακτικής διάστασης. Αρχικώς, το μάθημα θα επικεντρωθεί σε σειρά εννοιολογικών ζητημάτων και βασικών εννοιών, όπως το κράτος και η διακυβέρνηση, το πολιτικό σύστημα, το Σύνταγμα και ο χωρισμός των εξουσιών. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει μια ενδελεχή προσέγγιση ποικίλων πτυχών του ελληνικού συστήματος διακυβέρνησης. Θα μελετήσουμε διεξοδικά την οργάνωση της πολιτείας μέσα από την αρχή της διάκρισης των λειτουργιών. Έμφαση δίνεται στην εκτελεστική (Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κυβέρνηση, πρωθυπουργός, υπουργοί και υφυπουργοί, γενικοί γραμματείς) και νομοθετική εξουσία ( Βουλή των Ελλήνων). Παρουσιάζεται η διαδικασία διεξαγωγής των εκλογών με έμφαση και στο ελληνικό εκλογικό σύστημα. Μια άλλη θεματική ενότητα του μαθήματος είναι η δικαστική εξουσία και ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων. Βασικός στόχος είναι η απόκτηση γνώσεων αναφορικά με τη σκιαγράφηση της σχέσης εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας στη χώρα μας (τόσο σε επίπεδο ελέγχου όσο και λειτουργίας των φορέων εξουσίας). Σειρά μαθημάτων εστιάζεται ακριβώς στη μελέτη του κοινοβουλευτικού έργου όσο και του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Μια άλλη ενότητα του μαθήματος επικεντρώνεται στις βασικές αρμοδιότητες του πρώτου και δεύτερου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης ( δήμοι και περιφέρειες). Επίσης, θα εστιάσουμε και στον έλεγχο της δημόσιας διοίκησης. Τέλος, ξεχωριστή ενότητα του μαθήματος είναι η σχέση του ελληνικού συστήματος διακυβέρνησης με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό και πως διαμορφώνεται η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση. Σε αυτή την ενότητα θα αναφερθούμε μεταξύ άλλων στην ευρωπαϊκή πολιτική της Ελλάδα (1957-2020), στη συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΕ τόσο ως προς ρυθμιστικές πολιτικές, όσο και ως προς το θέμα της κατάρτισης του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Mε την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν να κατανοήσουν τις βασικές έννοιες και αρχές που διέπουν το πολίτευμα της Ελλάδας. Θα έχουν αποκτήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της οργάνωσης των κεντρικών οργάνων της πολιτείας και των αντίστοιχων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Παράλληλα θα έχουν εξοικειωθεί με σειρά βασικών εννοιών της Πολιτικής Επιστήμης , με έμφαση στα πολιτικά συστήματα και στη μελέτη του κράτους. Τέλος, θα αποκτήσουν γνώσεις αναφορικά με την ευρωπαϊκή πολιτική της Ελλάδας.

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Σωτηρόπουλος, Δ. – Νταλάκου, Β.: Το σύγχρονο διοικητικό σύστημα στην Ελλάδα, Εκδόσεις ΕΑΠ, 2021.
2. Δημητρόπουλος Ανδρέας: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους. Τόμος Β’, εκδόσεις Σάκκουλα, 2009.

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. Hay Colin – Lister Michael, Marsh David: Το Κράτος. Θεωρίες και Προσεγγίσεις, εκδόσεις Σαββάλας, Σειρά: Κοινωνικές Επιστήμες, 2011.
2. Αλιβιζάτος, Ν. (2011) Το Σύνταγμα και οι Εχθροί του στη Νεοελληνική Ιστορία 1800-2010, Πόλις, Αθήνα.
3. Κανονισμός της Βουλής των Ελλήνων και Σύνταγμα της Ελλάδας, Επανέκδοση Οκτώβριος 2010, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/kanonismos-Thematiko-syntagma%202010.pdf, (Ανακτήθηκε 11 Φεβρουαρίου 2016)
• Λυριντζής, Χρ., Ηλ. Νικολακόπουλος και Δ. Σωτηρόπουλος (επιμ) (1996) Κοινωνία και Πολιτική. Όψεις της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας 1974-1994, Θεμέλιο, Αθήνα.
• Μανιτάκης, Α. (2001) Συνταγματική Οργάνωση του κράτους. Κράτος-Έθνος- Σύνταγμα-Κυριαρχία-Παγκοσμιοποίηση, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
• Παντελή, Α. Μ. (2007) Εγχειρίδιο Συνταγματικού Δικαίου. Βασικές έννοιες, συνταγματική ιστορία, οργάνωση του κράτους, Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα.
• Τσάτσος, Δ. Θ. (1993) Συνταγματικό Δίκαιο, Τόμος Β’ Οργάνωση και Λειτουργία της Πολιτείας, Έκδοση Β’, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή.