Το μάθημα εξετάζει το πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο και τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαχρονικά και σήμερα.

Πιο συγκεκριμένα, αναλύεται ο ρόλος των κύριων θεσμικών οργάνων της Ένωσης, με έμφαση στη μελέτη της αλληλεπίδρασης των θεσμών μεταξύ τους, των εξωτερικών παρεμβάσεων άλλων φορέων και των σχέσεων ανάμεσα στα κράτη μέλη και την Ένωση. Κεντρικός στόχος είναι να αναλυθεί η δυναμική της ενοποίησης τόσο στο σημερινό πλαίσιο όσο και διαχρονικά. Με άλλα λόγια, το ζητούμενο είναι να γίνει κατανοητό κατά πόσον το θεσμικό μόρφωμα που έχει δημιουργηθεί συνιστά όντως ένα ομοιογενές πολιτικό σύστημα, να συναχθούν συμπεράσματα ως προς τη δομή και τις λειτουργίες του, αλλά και να διαγραφεί η μελλοντική του εξέλιξή. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει να συγκρίνουμε τα κύρια χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος της Ε.Ε. με τα αντίστοιχα των εθνικών πολιτικών συστημάτων, να επισημάνουμε και να συζητήσουμε τις όποιες ιδιαιτερότητες και διαφοροποιήσεις και τελικά να προχωρήσουμε ευκολότερα στην κατανόηση του ιδιαίτερου αυτού μορφώματος που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

A. ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
1.    Εννοιολόγηση και θεωρητικοποίηση
2.    Στόχοι, αρχές και αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Β. ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΔΡΩΝΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
3.    Η Eυρωπαϊκή Επιτροπή
4.    Το Συμβούλιο Υπουργών
5.    Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
6.    Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
7.    Το δίκαιο και τα Δικαστήρια της ΕΕ
8.    Άλλα θεσμικά όργανα
9.    Η νομοπαραγωγική διαδικασία στην ΕΕ
10.    Ομάδες συμφερόντων
11.    Τα κράτη-μέλη

Γ. ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
12.    H Ευρωπαϊκή Ένωση σε κρίση; – προβλήματα, ελλείμματα και διλήμματα

Οι φοιτητές αναμένεται ότι στα πλαίσια του μαθήματος θα:

– αποκτήσουν μια σφαιρική εικόνα του θεσμικού συστήματος και της θεσμικής λειτουργίας της ΕΕ

– κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητες και την πολυεπίπεδη φύση του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος

– είναι σε θέση να παρακολουθήσουν και να ερμηνεύσουν τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην ΕΕ υπό το φως των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα εθνικά πολιτικά συστήματα, το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα και το διεθνές περιβάλλον

– αποκτήσουν τα αναγκαία γνωστικά εφόδια προκειμένου να ασχοληθούν στο μέλλον με συγκεκριμένες πτυχές της θεσμικής διαδικασίας της ΕΕ ή και να εξετάσουν συγκεκριμένες μορφές διακυβέρνησης με εμφανή την ευρωπαϊκή διάσταση

• I. Bache, S. Bulmer, S. George and O. Parker (eds.), Politics in the European Union (Fourth Edition). New York: Oxford University Press, 2014.
• Σ. Βέρνυ και Α. Κόντης (επιμ.), Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση – Οι πολλαπλές κρίσεις και οι προκλήσεις του μέλλοντος. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 2017.
• S. Hix, To πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αθήνα: Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2009. N. Μαραβέγιας (επιµ.), Ευρωπαϊκή Ένωση.: Δημιουργία, Εξέλιξη, Προοπτικές. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική, 2016.
• N. Nugent, Πολιτική και διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας, 2012.
• A. Πλιάκος, Δίκαιο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Tόμος 1, περί θεσμών. Aθήνα: Εκδόσεις Oικονομικού Πανεπιστήμιου Aθηνών, 2006.
• H. Wallace, M. Pollack, C. Roederer-Rynning and A. Young (eds.) Policy-Making in the European Union (8th Edition). Oxford: Oxford University Press, 2020.