Η ύστερη νεωτερικότητα συνδέεται με μια σειρά από μετασχηματισμούς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, που δεν θα μπορούσαν να παραμείνουν εκτός της αναλυτικής ματιάς του πολιτικού επιστήμονα. Παράλληλα, κατά την ίδια περίοδο, η πολιτική θεωρία έχει συγκροτήσει νέα εργαλεία ανάλυσης των μετασχηματισμών αυτών. Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με νέες προσεγγίσεις που αναπτύχθηκαν τις τελευταίες δύο με τρεις περίπου δεκαετίες στον πολιτικό στοχασμό και οι οποίες φωτίζουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο κομβικές διαστάσεις του πολιτικού φαινομένου στις σύγχρονες κοινωνίες. Οι διαστάσεις αυτές είναι:

1. Η εξουσία και το πολιτικό. Εδώ ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στην διεύρυνση των αντιλήψεων περί εξουσίας που επιφέρει η προσέγγιση του Φουκώ και στην ανάλυση των νέων μορφών «βιοπολιτικής» στο έργο συγγραφέων όπως ο Αγκάμπεν.
2. Το υποκείμενο και η ιδεολογία. Σε αυτό το τμήμα του μαθήματος θα μελετηθεί η συμβολή ψυχαναλυτικών θεωρήσεων, με κεντρικό άξονα το έργο του Φρόυντ και του Λακάν, όπως έχει μεταγγισθεί στην πολιτική θεωρία μέσα από τις παρεμβάσεις του Ζίζεκ και άλλων.
3. Η φύση της δημοκρατίας. Έμφαση θα δοθεί στην συζήτηση περί κρίσης του φιλελεύθερου δημοκρατικού μοντέλου και περί της «μετα-δημοκρατικής» του μετάλλαξης, καθώς και στις διάφορες λύσεις που έχουν προταθεί (από το διαβουλευτικό πρότυπο μέχρι τη λεγόμενη «ριζοσπαστική δημοκρατία» και τον λαϊκισμό στις διάφορες εκφάνσεις του).

– Απόκτηση γνωστικού αποθέματος πάνω στην σύγχρονη πολιτική θεωρία (θεωρητικές παραδόσεις, εννοιολογικό οπλοστάσιο).
– Εξοικείωση με ποιοτικές μεθόδους έρευνας στην πολιτική επιστήμη και την φιλοσοφία.
– Συγκέντρωση και αξιολόγηση πληροφοριών και τεκμηρίων με σκοπό την διεπιστημονική διερώτηση πάνω στο πολιτικό φαινόμενο και την ανάπτυξη θεωρητικών γενικεύσεων.
– Επεξεργασία και σύνθεση στοιχείων από ποικίλες πηγές (συμβατικές και ηλεκτρονικές) για την ανάπτυξη οργανωμένων και πειστικών θεωρητικών επιχειρημάτων στον γραπτό και προφορικό λόγο.
– Ανάπτυξη κριτικού δημοκρατικού ήθους.

Η αξιολόγηση λαμβάνει χώρα με (γραπτές) εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου (λόγω της πανδημίας, οι εξετάσεις του 2020/2021 έγιναν διαδικτυακά). Κατά περίπτωση, είναι δυνατή και η οργάνωση προφορικών εξετάσεων. Η ύλη των εξετάσεων περιλαμβάνει: (1) το σύγγραμμα που έχει επιλέξει ο κάθε φοιτητής/τρια, (2) τις παραδόσεις τoυ μαθήματος (3) το υλικό που έχει αναρτηθεί στο elearning. Είναι δυνατή η κατάθεση εργασίας και η σεμιναριακή παρουσίασή της στην τάξη κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, σε συνεννόηση με τον διδάσκοντα.

Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)

1. Crouch, Colin, Μεταδημοκρατία, Αθήνα: Εκκρεμές, 2006.
2. Σταυρακάκης, Γιάννης, Η λακανική αριστερά, Αθήνα: Ψυχογιός, 2012.

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη

• Agamben, Giorgio, Homo Sacer: Κυρίαρχη εξουσία και γυμνή ζωή, Αθήνα: Scripta, 2005.
• Crouch, Colin, Ο περίεργος μη θάνατος του νεοφιλελευθερισμού, Αθήνα: Εκκρεμές, 2014.
• Foucault, Michel, Η ιστορία της σεξουαλικότητας, 3 τόμοι, Αθήνα: Ράππας.
• Foucault, Michel, Η γέννηση της βιοπολιτικής, Αθήνα: Πλέθρον, 2013.
• Λίποβατς, Θάνος, Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού, Αθήνα: Οδυσσέας, 1997.
• Mouffe, Chantal, Το δημοκρατικό παράδοξο, Αθήνα: Πόλις, 2004.
• Σταυρακάκης, Γιάννης, Ο Λακάν και το πολιτικό, Αθήνα: Ψυχογιός, 2007.
• Zizek, Slavoj, Το υψηλό αντικείμενο της ιδεολογίας, Αθήνα: Scripta, 2006.