Την Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2019 και ώρα 18:00 στην Αίθουσα 319, ΝΟΠΕ, Πανεπιστημιούπολη θα πραγματοποιηθεί ομιλία του Δρ. Άγγελου Κοντογιάννη-Μάνδρου με τίτλο: «Η λαϊκιστική στιγμή της δημοκρατίας: 3 σημεία για το κίνημα των πλατειών και τις επιπτώσεις του»

Περίληψη:

Υπό την επίδραση του συγκρουσιακού κύκλου της περιόδου 2010-2012, η Ελληνική κρίση έλαβε το χαρακτήρα κρίσης ηγεμονίας, με την γκραμσιανή έννοια του όρου. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πολύμηνες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που έλαβαν χώρα στο Σύνταγμα και άλλες  πλατείες ανά τη χώρα αποτέλεσαν σημείο τομής. Το κίνημα των πλατειών, όπως έγιναν τελικώς γνωστές οι εν λόγω κινητοποιήσεις κατόρθωσε να συγκεράσει την εναντίωση στις μνημονιακές μεταρρυθμίσεις με έναν ριζοσπαστικό λόγο γύρω από τη ‘δημοκρατία’ και το ρόλο των ‘πολιτών’ σε αυτήν. Ως απότοκο αυτής της σύνδεσης αναδείχθηκαν και πολιτικοποιήθηκαν ζητήματα λαϊκής-εθνικής κυριαρχίας, τα οποία λειτούργησαν ανασχετικά ως προς την ικανότητα νομιμοποίησης του καθεστώτος επιτροπείας. Κεντρικός άξονας του λόγου των ‘πλατειών’ υπήρξε η απλουστευτική αλλά πολιτικά διεισδυτική διάκριση μεταξύ του ‘απλού πολίτη’ και των ΄διεφθαρμένων ελίτ’ που οδήγησαν τη χώρα στην χρεοκοπία. Ο πολωτικός χαρακτήρας του εν λόγω σχήματος και η ένταση με την οποία εκφράστηκε εν μέσω των κινητοποιήσεων, οδήγησε στον χαρακτηρισμό του ως λαϊκιστικού, δηλαδή α-πολίτικου και αντι-δημοκρατικού.

     Στην παρούσα εισήγηση επιχειρείται μια κριτική επισκόπηση αυτής της προσέγγισης, στη βάση των ερμηνευτικών σχημάτων των Ernesto Laclau και Paolo Gerbaudo. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αποσύνδεση του λαϊκιστικού φαινομένου από τάσεις από-πολιτικοποίησης ή ευθύγραμμης ταύτισής του με τη δυναμική της άκρας δεξιάς. Κομμάτι της διδακτορικής διατριβής του γράφοντος η εισήγηση βασίζεται στην ανάλυση 80 εις βάθος συνεντεύξεων με συμμετέχοντες του κινήματος των πλατειών που ελήφθησαν την περίοδο 2011-2012 και 2015-2016. Κύριο εύρημα αποτελεί η διαπίστωση ότι ο λαϊκισμός που αναδύθηκε από το κίνημα των πλατειών, εξέφρασε ένα ριζοσπαστικό αίτημα «αναζωογόνησης» των δημοκρατικών θεσμών, παρά ένα αντιδραστικό και αντι-φιλελεύθερο πολιτικό ρεύμα, όπως, συνήθως, υποστηρίζεται. Σε αυτό  το πλαίσιο, βασικός στόχος της εισήγησης είναι να αναδειχθεί  η οργανική σχέση μεταξύ του λαϊκιστικού φαινομένου και της παρούσας κρίσης του δημοκρατικού καπιταλισμού· σημείο το οποίο αναπόφευκτα οδηγεί και σε μια σύντομη επισκόπηση των διαφορών  μεταξύ  δεξιόστροφων/αυταρχικών και αριστερόστροφων/δημοκρατικών εκδοχών του λαϊκισμού.